bijgewerkt 04-05-2022
Leusder oerbos stierf rond 12.750 jaar geleden als gevolg van abrupte klimaatverandering
Door Jos Bazelmans, archeloog RCE
Op 3 maart 2017 kreeg de vondst van subfossiele bosresten uit het laatste deel van de laatste ijstijd op het landgoed Den Treek-Henschoten in Leusden veel aandacht in de nationale media. Het betreft hier een voor Nederland unieke vondst. Onlangs presenteerde en publiceerde een groep van onderzoekers de resultaten van het jaarringonderzoek van de 167 opgegraven bomen, 165 dennen en twee berken.
Het blijkt dat de dennen twee verschillende jaarringreeksen vertegenwoordigen: de ene omvat 106 jaar en de andere 201. De bomen maken deel uit van twee verschillende bosbestanden die op verschillende momenten groeiden. Natuurwetenschappelijk onderzoek (14C-methode) maakt het mogelijk om de beide reeksen zeer nauwkeurig te dateren. De oudste reeks leefde tussen 13.500-13.446 en 13.420-13.366 jaar geleden en de jongste tussen 13.002-12.987 en 12.754-12.739 jaar geleden.
Een vergelijking met temperatuurgegevens voor deze periode - gebaseerd op onderzoek van Groenlandse ijskernen - maakt duidelijk dat de lokale bosontwikkeling goed te verklaren is uit meer of minder abrupte processen van opwarming of afkoeling. Zo kan het afsterven van de jongste bosfase gezien worden als vertraagde reactie op een uitzonderlijk abrupte klimaatomslag rond 12.850 jaar geleden( (Younger Dryas climate event). Het onderzoek geeft een uniek inzicht in abrupte milieuveranderingen waarmee de toenmalige mensen van de Federmesser- (of Tjonger) cultuur werden geconfronteerd.
De publicatie is open access beschikbaar: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0277379121004066
Voor meer details, klik hier.
De opgraving in 2016 bij het Vogelwater op het Landgoed Den Treek-Henschoten
Veeneiken gevonden in de Bloemendalerpolder bij Weesp
8 juli 2020
Bij de aanleg van de nieuwbouwwijk Weespersluis in de Bloemendalerpolder bij Weesp zijn tientallen veeneiken aangetroffen uit de late prehistorie en de Romeinse tijd. In deze film wordt duidelijk gemaakt hoe veeneiken worden onderzocht en gedateerd.Deze veeneiken geven een goed beeld van de bosontwikkeling in de Bloemendalerpolder tussen de 13de eeuw v.Chr. en de 4de eeuw na Chr. Het ontstaan, de groei en ondergang van het bos worden in de video geschetst tegen de achtergrond van de landschappelijke ontwikkeling van Rijn, Oer-IJ, Almere en Vlie.Het onderzoek werd uitgevoerd door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en Sjoerd van Daalen Dendrochronologie.
Zie ook de ondersteunende teksten:
- Veeneiken uit de polders bij Weesp (Tussen Vecht en Eem jrg 40 nr1)
- Subfossiel hout op waarde geschat (Archeologie in Nederland jrg 6.1)
