Van de voorzitter
Opnieuw slaat de droogte genadeloos toe. Er zijn inmiddels ernstige watertekorten en de drinkwatervoorziening komt zelfs in de knel. En ook de waterkwaliteit is op veel plaatsen nog steeds beneden alle peil (Nederland onderaan in de Europese ranglijst!). Wederom is heel duidelijk dat echt fors ingegrepen zal moeten worden om structureel meer water vast te houden èn de (grond)waterpeilen te herstellen èn de waterkwaliteit te verbeteren! Hoogleraar Ecologisch Waterbeheer Piet Verdonschot, tevens lid van onze Wetenschappelijke Adviesraad: "Als niet snel gewerkt gaat worden aan een oplossing voor watertekorten, stevenen we af op een ramp".
Terwijl we de tel kwijtraken van het aantal crises waar we mee te maken hebben, deze keer toch ook een paar hoopvolle berichten. Zo heeft de minister inmiddels, mede dankzij de inzet van de waterschappen, Water en Bodem sturend verklaard voor ruimtelijke ontwikkeling en bouwen. Water en Bodem, laten dat nou net de hoofdonderwerpen van het Geopark zijn! Overheden en maatschappelijke organisaties op de Utrechtse Heuvelrug hebben het ambitiedocument Blauwe Agenda vastgesteld en slaan de handen ineen om het watersysteem in dit gebied te verbeteren. In en voor de Regio Gooi en Vechtstreek zal systeemonderzoek worden gedaan t.b.v. integraal inzicht en handelingsperspectieven voor een Toekomstbestendige Heuvelrug Gooi en Vechtstreek. Utrecht, Bunnik en Amersfoort gaan duurzamer bouwen en tekenen het Convenant Duurzame Woningbouw, voor het hoogste ambitieniveau: “goud”. Zeldzaam mos teruggekeerd in de trilvenen van de Tienhovense Plassen. En er is een grote groep boeren die zich daadwerkelijk inzet om de stikstof verder te helpen terugdringen en de biodiversiteit te verbeteren. Duurzame ontwikkeling, doel van het Geopark! In een deel van de bossen vindt zowaar al enige verbetering van de biodiversiteit plaats, mede dankzij een steeds grotere variatie in het groen. Er gaan steeds meer stemmen op om de uitdagingen, hoe ingewikkeld ook, vooral integraal te bekijken en aan te pakken. Ja, er zal een transitie moeten plaatsvinden naar een gezondere leefomgeving, maar dat kan alleen als we niet tegenover elkaar gaan staan, maar daar samen onze schouders onder zetten.
Voorlichting en bewustwording zijn kernactiviteiten van het Geopark. We brengen de verhalen over het landschap en het water - over het ontstaan, waarom het nu is zoals het is en hoe we daar het beste verder mee omgaan - boven tafel. Daarmee helpen we ook de gemeenten, de waterschappen en de provincies met het verstevigen van het draagvlak voor duurzame ontwikkeling. Willemien Fokkens is als projectleider Educatie aan de slag gegaan en vertelt graag meer over het hoe en wat. zie verder ...
Op 29 juni jl. heeft Provinciale Staten van Utrecht, op voorstel van gedeputeerde Arne Schaddelee, het plan Netwerkperspectief provinciale wegen 2040 vastgesteld. Dat betekent concreet dat op een aantal provinciale wegen onder andere een snelheidsverlaging van 80 km/uur maar 60 km/uur zal gaan plaatsvinden. Een belangrijke stap op weg naar een betere balans tussen de leefbaarheid voor mensen en dieren langs provinciale wegen. Burgerinitiatief Stichting Heuvelrug in Goede Banen, Partner van het Geopark, heeft zich daar de afgelopen par jaar flink voor ingezet. Met hen zijn we verheugd over deze stap. zie verder ...
Nog een ander burgerinitiatief in het Geopark-gebied is de Werkgroep Kromme Rijncorridor. De werkgroep zet zich in voor behoud van het bijzondere gebied tussen Utrecht, De Bilt, Zeist, Bunnik, Odijk en Driebergen-Rijsenburg en wil dat de Kromme Rijncorridor de status krijgt van "Bijzonder Provinciaal Landschap". Zie verder www.krommerijncorridor.nl.
In de afgelopen weken hebben we veel tijd gestoken in kennismakingsgesprekken met de nieuwe wethouders in alle gemeenten. En gesprekken met fracties van verschillende politieke partijen in de Provinciale Staten, vooruitlopend op de verkiezingen van maart volgend jaar. Heel veel positieve reacties. Het draagvlak breidt nog steeds gestaag verder uit.
De Provincie Utrecht introduceerde vrijdag 15 juli 2022 het boek Voor de Boeg, een bundeling van verhalen over maritiem erfgoed. Over gevonden Romeinse schepen, historische kanalen, havens, trekschuiten, stoomschepen, botters als parels van de Zuiderzee, en heel veel meer. Het boek is in beperkte oplage gedrukt en gelukkig ook digitaal beschikbaar.
Van onze Partner, waterschap de Stichtse Rijnlanden (HDSR), een nadere toelichting op wat vanuit ons gebied gedaan kan worden aan de verzilting in het westen (functie elders) met het project De Klimaatbestendige WaterAanvoer (KWA).
Het Scars of War project is gestart met nu al 40 actieve deelnemers die al bijna 13.000 classificaties hebben gedaan.
In La Vuelta Holanda gaan de renners tijdens de 2e etappe op 20 augustus door een prachtig en interessant deel van Geopark Heuvelrug Gooi en Vecht. De renners gaan maar liefst viermaal de Heuvelrug over, een stuwwal uit de voorlaatste ijstijd. Ze gaan over en langs: de Grebbeberg, Plantage Willem III, de Uiterwaarden van de Nederrijn / Amerongse Bovenpolder, de Amerongse berg en Park Vliegbasis Soesterberg. We maakten een toelichting, geïnspireerd op @geotdf (geologie tour de france). zie verder...
Hartelijke groeten,
Marc Hofstra
Voor de Boeg, maritiem erfgoed Utrecht
Wist u dat de provincie Utrecht zo’n twintig historische havens heeft en beschikt over de grootste bottervloot ter wereld? Of dat de werven en werfkelders in de stad Utrecht wereldwijd uniek zijn? Overal in onze waterrijke provincie kunt u kennis maken met het maritiem erfgoed en met de prachtige bijbehorende verhalen over de geschiedenis en herkomst. Wat dacht u bijvoorbeeld van de boomstamkano van Nigtevecht of de replica van het Romeinse vrachtschip De Meern 1, die met passagiers door de stad Utrecht vaart? Deze bijzondere verhalen met foto’s zijn nu gebundeld in een prachtig boek. Het boek is in beperkte oplage gedrukt en gelukkig ook digitaal beschikbaar.
Citizen science project ‘Scars of War’ van start
Het burgerwetenschapsonderzoek Scars of War is een initiatief van Landschap Erfgoed Utrecht en de Faculteit der Archeologie (Universiteit Leiden). Je kunt op digitale hoogtekaartjes op zoek naar bomkraters, loopgraven en munitiedepots. Dit kan gewoon vanuit huis vanachter de computer, laptop of tablet op het online platform Zooniverse.
Dit archeologisch onderzoek omvat de bodem van de Utrechtse Heuvelrug en het Gooi, een gebied dat in de Tweede Wereldoorlog het toneel was van vele militaire activiteiten. Hoewel veel sporen nog in het landschap aanwezig zijn, zijn deze nooit goed in kaart gebracht. Het onderzoek wil daar verandering in brengen. Daarnaast wil het onderzoek mensen meer bewust maken van het erfgoed en de verhalen van de Tweede Wereldoorlog.
Wil je ook mee doen? Klik hier
Dit onderzoek is een initiatief van archeologen Wouter Verschoof-van der Vaart en Anton Cruysheer van Landschap Erfgoed Utrecht. zie verder...
Capaciteitsuitbreiding van de Klimaatbestendige WaterAanvoer
Bron: HDSR
De beschikbaarheid van voldoende zoetwater lijkt in een land als Nederland geen vraagstuk. Toch is er tijdens extreem droge periodes en lage afvoeren van de grote rivieren, in West-Nederland niet overal voldoende zoetwater beschikbaar. Dit is het gevolg van verzilting van de Hollandse IJssel. De Klimaatbestendige WaterAanvoer (KWA), in het gebied van De Stichtse Rijnlanden, biedt hiervoor een oplossing. Vanuit het Amsterdam-Rijnkanaal en de Lek kan extra zoetwater naar West-Nederland aangevoerd worden.
Op dit moment is ongeveer eens in de acht jaar behoefte aan extra zoetwater op deze wijze. Door klimaatverandering en sociaal-economische veranderingen neemt deze behoefte toe en zal de aanvoerroute vaker ingezet worden. Om dat extra water aan te kunnen voeren is capaciteitsuitbreiding van de Klimaatbestendige WaterAanvoer (KWA) nodig. Ons waterschap en hoogheemraadschap van Rijnland werken samen aan dit project, dat onderdeel is van het Deltaprogramma Zoetwater.
Ambitiedocument Blauwe Agenda
Door de droogte van 2018, 2019 en 2020 staan de bossen en heideterreinen onder druk. Vennen en poelen vallen droog, waardoor zeldzame soorten verdwijnen.
Verdroogde grondwaterafhankelijke natuurgebieden aan de flanken van de Heuvelrug zijn lastig te herstellen door de versnippering van natuur en landbouw met elk hun eigen waterpeilen. Landbouwgebieden worstelen met de juiste balans tussen niet te droog en niet te nat. Om de groeiende vraag van drinkwater op te kunnen vangen moeten winningen verantwoord uitgebreid worden. Bij zware buien leidt afstromend regenwater op de steile delen van de Heuvelrug tot wateroverlast in de woonkernen, wat door toenemende verharding wordt vergroot. Uitspoeling van mest- en bestrijdingsmiddelen in de waterketen maken de lijst aan urgente wateruitdagingen compleet.
Op initiatief van Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug is door de gebiedspartijen (waterschappen HDSR en Vallei en Veluwe, Vitens, terreinbeheerders, grondeigenaren, LTO, NP Utrechtse Heuvelrug, gemeenten en provincie) een eigen Blauwe Agenda ontwikkeld.
Eén van de sporen om het gezamenlijke doel te bereiken is het opstellen van een breed gedragen ambitiedocument. zie verder...
Geologie van de Vuelta Holanda
Mede geinspireerd op @geotdf (Geology of the Tour de France) hierbij onze versie van de "Geologie van de Vuelta", 2e rit, 20 augustus.
In de Vuelta Holanda gaan de renners tijdens de 2e etappe op 20 augustus, met als startplaats ’s-Hertogenbosch, door een prachtig en interessant deel van Geopark Heuvelrug Gooi en Vecht. De renners gaan maar liefst viermaal de Heuvelrug over, een stuwwal uit de voorlaatste ijstijd. Ze gaan over en langs: de Grebbeberg, Plantage Willem III, de Uiterwaarden van de Nederrijn / Amerongse Bovenpolder, de Amerongse berg en Park Vliegbasis Soesterberg.
Voor dit Vuelta Geo verhaal, zie verder ...
Ons burgerinitiatief heeft geen vaste inkomsten, elke bijdrage helpt en is zeer welkom op
NL62 RABO 0322 0867 60, t.n.v. Stichting Geopark Heuvelrug Gooi en Vecht , officieel erkend als ANBI.
Helpt u mee anderen te attenderen op de mogelijkheid zich in te schrijven voor deze Nieuwsbrief?