Geo-Nieuwsbrief 49-juli 2024

Van de voorzitter
Afgelopen week mochten we een aantal Statenleden, zowel uit provincie Utrecht als uit provincie Noord-Holland, ontvangen om hen bij te praten over het Geopark initiatief. Belangrijk dat ook zij hiervan weten en we hebben de steun van beide provincies hard nodig!

We kunnen in deze nieuwsbrief alvast een voorproefje, de voorkant, laten zien van het Gouden Boekje dat naar verwachting in oktober, tijdens de kinderboekenweek, zal verschijnen. De grote reis van Aap en Mol door het Geopark is begonnen. Hoe het avontuur verder gaat weten we nog niet, want het verhaal, en dus het boekje, is nog niet af. Inmiddels wordt er ook hard gewerkt aan de andere 2 producten die in oktober het licht gaan zien: het Publieksboek en de Educatieve film.

We zijn uiteraard heel blij dat ook IVN Veenendaal-Rhenen Partner is geworden. Daarmee is nu het hele Geopark-gebied afgedekt met IVN-afdelingen die ook Geopark-excursies realiseren.

In het voorlopige plan voor de inrichting van NL tot 2030, 2050 en zelfs beetje 2100 geeft de overheid aan dat de opgaven waar we voor staan zo groot en urgent zijn dat regie van het Rijk nodig is en dat niets doen geen optie is. Daarbij zal recht gedaan moeten worden aan de eigenheid van de aanwezige gebiedskenmerken: beschermen en benutten wat er is en toevoegen wat past bij de waarde en het karakter van het gebied. En dat is geheel in overeenstemming met wat wij al langer bepleiten: Bodem en Water en Historie leidend bij planvorming.

En dan toenemende uitdagingen voor wat betreft het Water. Wat te doen aan de ernstige watervervuiling en de serieus dreigende drinkwatertekorten? Voor wat betreft de vervuiling zullen we er absoluut voor moeten zorgen dat er minder bestrijdingsmiddelen in het water terecht komen.  En voor wat betreft de hoeveelheid water: nog meer grondwater oppompen is geen oplossing en maakt het probleem op termijn alleen maar groter. Wel belangrijk en zinvol te kijken naar de mogelijkheden om minder drinkwater te gaan gebruiken (regenwater gebruiken waar dat kan), meer water vast te houden en op te slaan in buffers, absoluut en relatief meer gebruik te maken van oppervlaktewater en wellicht anders te gaan beprijzen (bij meer gebruik dan een bepaalde basishoeveelheid een hoger tarief invoeren).

In het bestuur verwelkomen we Carla Kersbergen, de nieuwe directeur-rentmeester van onze Partner het Goois Natuurreservaat. Zij neemt plek over van Karin Kos. Walter Kooy treedt terug als bestuurder maar blijft actief betrokken als bestuursadviseur.

Of je nu wel of niet op vakantie gaat: een fijne zomer toegewenst!

Hartelijke groeten,

Marc Hofstra

Met Statenleden naar de Taartpunt
Een deel van ons bestuur maakte met Statenleden van Utrecht en Noord-Holland (8 fracties waren vertegenwoordigd) - een prachtige en interessante wandeling door de "Taartpunt", onder begeleiding van Kees de Heer (gids van Partner IVN) en Bert van Tol, (eigenaar van het terrein, schapenboer en natuurbeheerder). Er viel weer veel te leren; over de Bodem (o.a. een grondboring uitgevoerd), de Waterhuishouding (de kwel vanuit de Heuvelrug), de Natuur (o.a. natuurbeheer, terugkeer planten en biodiversiteit), de Cultuurhistorie (de zo bijzondere verkavelingspatronen en veenafgravingen) en de samenhang van al deze aspecten.

Het Gouden Boekje
Een nieuw avontuur van de beste vrienden Aap en Mol

De grote reis van Aap & Mol door het Geopark

Met grote stappen loopt Aap door het bos en over het natte gras. Tijd om zijn vriend Mol op te zoeken.
Maar als Aap bij het hol van Mol aankomt, ziet hij dat het hol vol water staat!
‘Alles is nat, Aap!’ zegt Mol verdrietig. Aap steekt zijn lange armen uit naar Mol en tilt hem omhoog. ‘Kom mee, Mol. We gaan op zoek naar een droge plek .’

Zo begint de grote reis van Aap & Mol,
op zoek naar een mooie plek voor Mol. Onderweg ontmoeten ze nieuwe vrienden, maar ook gevaarlijke vijanden. Ze gaan langs rivieren, heuvels en kastelen. Waar kan Mol gaan wonen?

Tekst en tekeningen: Gitte Spee. Uitgever: Rubinstein

Nieuwe Partner
De onderstaande organisatie heeft onlangs een Partner- of Steunverklaring ondertekend en geeft daarmee aan dat zij achter het burgerinitiatief Geopark Heuvelrug staat en dat waar mogelijk zal ondersteunen:

IVN Veenendaal-Rhenen
IVN Veenendaal-Rhenen helpt je de prachtige wereld om ons heen te ontdekken en het ontwikkelen van een diepe verwondering en respect voor natuurschoon. Dit helpt om je met de natuur te verbinden. We laten zoveel mogelijk mensen kennismaken met de schoonheid van de natuur en het landschap in de eigen omgeving.

Ligt Nederland te slapen?
Voortgangsrapportage WBS

Met de Kamerbrief Water en Bodem Sturend (WBS) van 25 november 2022 is de transitie ingezet om water en bodem leidend te laten zijn voor de keuzes in het ruimtelijk domein. Samen moeten we een nieuw evenwicht vinden tussen natuur, economie en maatschappij. Dit is een transitie die niet van de een op de andere dag gerealiseerd is. Het vereist een lange adem en intensieve samenwerking tussen alle partijen die bij de ruimtelijke ordening betrokken zijn: het rijk, overheden en private partijen.

De Kamerbrief WBS is op vruchtbare bodem terecht gekomen. Het afgelopen jaar zijn er allerlei initiatieven opgestart om het nieuwe beleid verder uit te werken en te vertalen naar de praktijk. De eerste resultaten zijn er.

Zo wordt WBS in alle nieuwe ruimtelijke processen (zoals NOVEX, de Nota Ruimte en Mooi NL) als leidraad gebruikt. Ook zijn er verschillende pilots op lokaal niveau gestart die helpen om meer zicht te krijgen op de uitdagingen die komen kijken bij het vertalen van de WBS principes en keuzes naar de praktijk. De komende jaren staan in het teken van verdere ontwikkeling en implementatie van WBS. Zo houden we ons land veilig en werken we aan een gezonde, vitale toekomst. zie verder

Voorontwerp Nota Ruimte, het voorlopige plan voor de inrichting van NL tot 2030, 2050 en zelfs beetje 2100

Dit voorontwerp voor de Nota Ruimte is een tweede tussenproduct richting de Ontwerp-Nota Ruimte en bouwt voort op de in oktober 2023 gepubliceerde contourennotitie Nota Ruimte.1 Het voorontwerp is gericht op de nationale schaal, waarbij het gaat om Europees Nederland inclusief de territoriale wateren, zoals aangegeven in de Omgevingswet.

Het voorontwerp heeft daarnaast betrekking op de leefomgeving in brede zin. Dus niet alleen op traditionele ruimtelijke onderwerpen, maar ook op veiligheid, gezondheid, milieu, landschappelijke en stedenbouwkundige waarden, cultureel erfgoed, natuur, klimaat. En niet alleen op gebouwen, infrastructuur en grondgebruik, maar ook op de ruimte in de ondergrond, op de Noordzee en in de lucht.

Dit voorontwerp heeft een ruimtelijke visie op heel Nederland als vertrekpunt. Daarmee biedt het perspectief aan alle regio’s en wordt tegelijkertijd op alle regio’s een beroep gedaan, om vanuit de eigen kracht en kwaliteiten bij te dragen aan een toekomstbestendig Nederland. zie verder

Water en Bodem Sturend ... hoe dan?
Oogst Watertop 2024 van Unie van Waterschaoppen

Uitvoering van water en bodem sturend vraagt om ruimte, regels en regie
We hebben ons in Nederland gespecialiseerd in het keren van het water. We zijn daarin zo succesvol dat we - waterexperts, beleidsmakers en burgers - ons compleet comfortabel voelen in ons lage land, achter onze dijken en dammen. Maar inmiddels zien we dat de grenzen van het watersysteem in zicht komen. We kunnen de zeedijken verder ophogen, maar het zoute water dringt steeds verder de polders in. We kunnen het water in het hoogste tempo afvoeren maar we moeten het voor andere momenten eigenlijk zo lang mogelijk vasthouden. We kunnen het waterpeil nog verder laten zakken maar de bodem zakt mee en de natuur verdroogt. Het water heeft ruimte nodig.  Tegelijkertijd wordt het weer wispelturiger en nemen de extremen toe terwijl ons land steeds intensiever wordt gebruikt. We kunnen de waterpuzzel niet altijd meer technisch oplossen, ook niet vanuit een maatschappelijk financieel oogpunt. In plaats van ons land en watersysteem nog verder aan te passen aan onze wensen, moeten wij ons gaan aanpassen aan de grenzen die water en bodem stellen. Dat vraagt een om ander vertrekpunt van de ruimtelijke ordening en inrichting, en die start met water. zie verder

Waterschappen: (betere) borging noodzakelijk
De waterschappen zijn zich al jaren bewust van de risico’s van het veranderende klimaat voor de inrichting van ons land. Er moet meer rekening worden gehouden met het water- en bodemsysteem. Zij zien, ondanks dat de weging van het waterbelang is opgenomen in de Omgevingswet, dat daar te vrijblijvend over wordt gedacht. De waterschappen pleiten dan ook voor een stevigere verankering.

Op dit moment zien we namelijk dat water en bodem sturend te vaak naar de achtergrond verschuift als plannen concreter worden voor de ruimtelijke inrichting. De kortetermijnbelangen worden vaak beter vertegenwoordigd dan de langetermijnbelangen. Om te zorgen dat we toekomstige generaties niet opzadelen met de problemen van nu, is wettelijke borging en beleidsmatige verankering nodig. zie verder

Carla Kersbergen, nieuw in het bestuur van het Geopark
Een goede balans tussen mens en natuur is de missie van de nieuwe directeur-rentmeester van het Goois Natuurreservaat (GNR), Carla Kersbergen. Begin mei heeft Kersbergen het roer overgenomen van Karin Kos. 

Carla is geen onbekend gezicht in de Gooise natuur, ze is al vijf jaar werkzaam voor het Goois Natuurreservaat. De van oorsprong Brabantse vindt vooral de betrokkenheid van de mensen mooi om te zien.

Iedereen heeft een hart voor de Gooise natuur. “Dat biedt heel veel kansen om mensen de bijzondere waarden van de natuur te laten zien. Dat is in deze tijden belangrijker dan ooit. Het mooie aan het Gooi is dat je altijd binnen tien minuten in de natuur bent.”

Het Goois Natuurreservaat is al jaren een van de belangrijke Partners van het Geopark.

Carla heeft ook in ons bestuur de rol Van Karin Kos overgenomen. Wij heten Carla van harte welkom.

 

Ons burgerinitiatief heeft geen vaste inkomsten, elke bijdrage helpt en is zeer welkom op
NL62 RABO 0322 0867 60, t.n.v. Stichting Geopark Heuvelrug Gooi en Vecht , officieel erkend als ANBI.

Helpt u mee anderen te attenderen op de mogelijkheid zich in te schrijven voor deze Nieuwsbrief?