Van de voorzitter
En ja hoor: 2023 was zowel het warmste als het droogste jaar ooit gemeten! Volledig passend in de klimaatscenario's van het KNMI.
Steeds meer mensen en organisaties zien inmiddels de toegevoegde waarde van het Geopark. Met name educatie en bewustwording zijn kernactiviteiten van het Geopark. We ondersteunen daarmee ook de gemeenten, waterschappen en provincies met het verbreden van draagvlak voor duurzame ontwikkeling, het hoofddoel van het Geopark.
Op 12 februari jl. nam wethouder Walter van Dijk het zojuist gereed gekomen Informatieboekje over Zeist in ontvangst. Zeist was de eerste gemeente waar we een paar jaar geleden een Ontdekkaart voor maakten en de eerste gemeente die Partner werd van het Geopark, maar een Informatieboekje ontbrak nog. Dat is nu dus goedgemaakt! Alle 9 Ontdekkaarten en Informatieboekjes die we realiseerden zijn digitaal beschikbaar op onze website www.geoparkhgv.nl onder GEO-INFO > Projecten>Zeist.
Op 25 maart is de eerstvolgende Geopark-excursie. Dit keer op landgoed Oostbroek, onder begeleiding van gidsen van IVN-De Bilt e.o.
De Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed en Wageningse onderzoekers willen met Historische Geo-informatiesystemen de chronologie van het landschap inzichtelijk maken. Deze systemen kunnen worden gebruikt bij ontwerpopgaven die worden gestuurd door water en bodem. Water en Bodem sturend is goed; Bodem en Water en Historie sturend nog beter!
Maar zo verheugd als we waren met het advies van de inmiddels afgezwaaide Provinciaal Adviseur Ruimtelijke Kwaliteit Paul Roncken, zo teleurgesteld zijn we dat het bestuur van provincie Utrecht dit welkome en logische advies vooralsnog niet overneemt. De provincie Utrecht werd geadviseerd de geo-hydrologische samenhang van Heuvelrug met de flanken en kwelgebieden beter te adresseren door het model van het Nationaal Park Nieuwe Stijl in samenhang met een UNESCO Global Geopark als uitgangspunt te nemen voor verdere ontwikkelingen. Zonde, zou zo'n goede, waardevolle en positieve keuze zijn.
Mirjam Sterk is de gedeputeerde van provincie Utrecht die het Geopark in haar portefeuille heeft, maar de verantwoordelijkheid voor een deel van de hoofdonderwerpen is ondergebracht bij collega-gedeputeerden. Zo zijn Klimaat, Bodem en Water de eerste verantwoordelijkheid van gedeputeerde Has Bakker. Hij was onlangs bij ons op werkbezoek.
En weer een geweldige bijdrage van Hans Hoes, dit keer over het Eemland en de uiterwaarden van de Nederrijn. Ook in dit artikel weer interessant 2 gebieden naast elkaar te beschouwen.
Hartelijke groeten,
Marc Hofstra
Werkbezoek gedeputeerde Has Bakker van de provincie Utrecht
met in de portefeuille Klimaat, Bodem en Water
Locatie: Geosite èn Aardkundig Monument Lange Duinen.
Wat een leuke en nuttige nadere kennismaking!
En zoveel over te vertellen. Altijd weer leerzaam!
Ook met dank aan ons “wetenschappelijk geweten” fysisch geograaf Wim Hoek van Partner Universiteit Utrecht, lid van onze Wetenschappelijke Adviesraad.
Hoogwater in het Goois Natuurreservaat, winter 2023-2024
In de natuurgebieden aan de flanken van het Goois Natuurreservaat zoals Laarder Wasmeer, Anna’s Hoeve en de Groeve Oostermeent én in geïsoleerde lage natuurgebieden zoals Zanderij Crailoo, is de waterstand flink gestegen. Het gaat in veel gevallen wel om een halve meter tot een meter! En dat is uniek, want dat is in de afgelopen 20 jaar niet meer voorgekomen. Het hoge water hangt samen met de enorme hoeveelheid regen in de afgelopen maanden. De grondwatervoorraad is inmiddels stevig aangevuld. We hebben in een kort filmpje deze uniek situatie voor u vastgelegd met enorme waterpartijen en verschillende vlonderpaden die helemaal onder water zijn verdwenen. Voor de planten- en diersoorten die van natte of vochtige natuur houden, is dit goed nieuws. Denk daarbij bijvoorbeeld aan salamanders, kikkers en libellen, maar ook natte heidegebieden. Voor de film, klik hier.
Geopark-excursies
Kronkelende waterlopen op Oostbroek
Altijd al willen weten wat de geschiedenis is van de kloostertuin op Landgoed Oostbroek? Nieuwsgierig waar daar de hoogteverschillen vandaan komen en waarom de waterlopen zo kronkelen? Op die en andere vragen krijg je antwoord tijdens een excursie van IVN-afdeling De Bilt op zaterdagmiddag 23 maart 2024 (14.00-16.00 uur). Medewerkers van IVN De Bilt vertellen over de rijke cultuurhistorie en de gevarieerde natuur van het bijzondere landgoed. De provincie Utrecht heeft een oude meander van de Kromme Rijn zelfs de status van ‘aardkundig monument’ gegeven. Je kunt je voor deze geopark excursie aanmelden via deze link. Je ontvangt dan een mail over de verzamellocatie. Deelname is gratis.
Boekje "Ken je Ondergrond" van Zeist
Marc Hofstra heeft onlangs het informatie boekje "Ken je Ondergrond" overhandigd aan wethouder Walter van Dijk
Dit ontlokte de wethouder de volgende quote:
"Zeist was niet voor niets een van de eerste partners van Stichting Geopark Heuvelrug Gooi en Vecht. Mooi om te zien dat dit burgerinitiatief inmiddels is uitgegroeid tot een stichting met uiteenlopende samenwerkingspartners en een stevige ambitie!"
klik op boekje
Water, bodem én historie sturend
De Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed en Wageningse onderzoekers willen met een Historisch Geo-informatiesysteem de chronologie van het landschap inzichtelijk maken.
“De bodem is een spiegel van menselijk gebruik. Veel bodems ontstaan door menselijk handelen,” zegt irrigatiedeskundige Hans Bleumink. “Kijk bijvoorbeeld naar de watermolens die vroeger langs de Dommel stonden. Een watermolen kan stroomopwaarts wel een kilometer de waterloop beïnvloeden en de grondwaterstand opstuwen.” Doordat ze dat honderden jaren deden, ontstonden veenachtige bodems en paste de vegetatie zich aan.
zie verder ...
De Waaien van Eemland en de uiterwaarden van de Nederrijn
Bijdrage van Hans Hoes, Vrienden van het Gooi
Jaarlijks fietsen de leerlingen van de tweede klas van de Huizermaat Scholengemeenschap in Huizen naar Eemland om dat bijzondere gebied te leren kennen. Omgevingseducatie heeft daarvoor een programma gemaakt waarbij de jongeren onder andere een grondboring verrichten en een schets van het weidse uitzicht maken. IVN Natuureducatie en het Geopark Heuvelrug Gooi en Vecht ondersteunen deze excursie. Hoewel heel anders zijn er toch ook overeenkomsten met de uiterwaarden van de Nederrijn aan het andere einde van het Geopark. zie verder ...
Educatie van velerlei aard
Kijkend naar de website statistieken vallen, naast de Nieuwsbrieven, vooral de volgende items op:
- Evolutie van de mens
- Geologische tijdperken
- Ouderdom van de aarde
- Hoe de Rijn door Nederland stroomde
Alhoewel niet duidelijk vast te stellen zijn er aanwijzingen dat onderwerpen 1, 2 en 4 opgenomen zijn in schoolprogramma's, zowel in Nederland als in Vlaanderen.
Aan een korte samenvatting bestaat kennelijk een behoefte.
Zo ook bij onszelf omdat de ondergrond nu eenmaal zeer verbonden is met de mens en de geschiedenis van beide.
Maar ook de geschiedenis van de Rijn heeft continu een brede belangstelling. Bekijk de film eens door er op te klikken.
Expo Gouden Vrouwen - Frankische schatten thuisgebracht in Stadsmuseum Rhenen
Het Rijksmuseum van Oudheden uit Leiden brengt begin april schatten terug naar Rhenen. Die werden zo’n 75 jaar geleden opgegraven onderaan de Donderberg. In dit idyllische landschap bleek de grootste begraafplaats van de vroege middeleeuwen te liggen in Nederland. Het gaat om de periode 400-800, tussen de Romeinen en Karel de Grote.
Archeologen vonden flonkerende sieraden met edelstenen uit India, munten, prachtig bewerkte gespen, delicaat glaswerk, huisraad en wapens. Geschenken, die de 1100 mannen, vrouwen en kinderen in hun graven hadden meekregen voor in het hiernamaals. Na de vondst, in 1951, bleven de voorwerpen niet in Rhenen, maar kregen ze een plek in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden.
Maar in april 2024 komen ze terug. De mooiste en meest betekenisvolle voorwerpen krijgen een plek in de expositie ‘Gouden Vrouwen. Frankische schatten thuisgebracht’ in Stadsmuseum Rhenen. De eerste archeologische top-tentoonstelling in het jonge en ambitieuze Stadsmuseum Rhenen.
Bezoekers wacht een duik in de verrassend rijke cultuur van de Franken, die zo’n 20 generaties lang leefden op de Utrechtse Heuvelrug. Frankische vrouwen staan volop in de schijnwerpers. Anders dan vaak wordt gedacht telden ze mee, ze konden macht en aanzien verwerven. zie verder....
Tentoonstellingsbezoek laat zich uitstekend combineren met wandelen en fietsen langs de Nederrijn en op de Utrechtse Heuvelrug.
Mantelspelden van goud en zilver ingelegd met almandijn.
Ons burgerinitiatief heeft geen vaste inkomsten, elke bijdrage helpt en is zeer welkom op
NL62 RABO 0322 0867 60, t.n.v. Stichting Geopark Heuvelrug Gooi en Vecht , officieel erkend als ANBI.
Helpt u mee anderen te attenderen op de mogelijkheid zich in te schrijven voor deze Nieuwsbrief?