Van de voorzitter
Om te beginnen het laatste goede nieuws: er komt een "Gouden Boekje" over ons Geopark! De reeks Gouden Boekjes staat bekend om zijn originele verhaaltjes, prachtige illustraties en het gouden randje. De bestseller illustrator en kinderboekenauteur Gitte Spee gaat het kinderboekje maken, gebaseerd op haar geliefde figuurtjes Aap & Mol. Uitgeverij Rubinstein gaat het boekje uitgeven. De uitgave wordt mede mogelijk gemaakt dankzij financiële bijdrages van provincie Utrecht en het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. Het boekje gaat naar alle kinderen van groep 3/4 in het Geopark-gebied, helemaal passend bij het motto: "jong geleerd is oud gedaan".
Afgelopen maand was het symposium Aardkundig Erfgoed, georganiseerd door en bij het Rijksinstituut voor Cultureel Erfgoed (RCE). Mooie voorbeelden van de Geoparken in oprichting: Schelde Delta en Peelrandbreuk. Goed dat het RCE aandacht besteedt aan de aardkundige waarden, weliswaar dode natuur, maar ook natuur en zo'n wezenlijk deel van onze leefomgeving. Iets om meer rekening mee te houden, zoals hopelijk ook gaat gebeuren bij het voornemen "Bodem en Water sturend" te maken bij alle ontwikkelingsplannen. Bodem en water waren van oudsher alles bepalend voor elke ontwikkeling in ons landschap, maar dat zijn we lange tijd uit het oog verloren. Heel belangrijk dat zo gauw mogelijk weer leidend te maken.
Water en bodem écht sturend laten zijn, begint met een fundamenteel andere houding en benadering van ruimtelijke ingrepen. Maar hoe doe je dat in de praktijk? Het College van Rijksadviseurs (CRa) heeft een praktijkgids uitgebracht met zes stappen om in projecten, programma’s en bij beleidsontwikkeling te werken vanuit het principe ‘water en bodem sturend’.
Otto van Boetzelaer, Partner Landgoed Eyckenstein, heeft een bijdrage opgesteld met als doel een gezond en vitaal natuur en watersysteem toekomstbestendig in stand te houden. Het gaat hier om praktijkvoorbeelden, voorzien van conclusies hoe beter om te gaan met regelgeving.
Blij met de 2 nieuwe Partners: stichting Milieucentrum Utrecht, stichting Vrienden van Fort bij Rijnauwen.
Afgelopen maand was ik met Marianne Wildenberg op Heuvelrughike. Met Marianne, de samensteller van de Heuvelrughike, maakten we een prachtige wandeling vanaf Het Hoogt naar de Soesterduinen en via de Paltz weer terug. Marianne maakte er een blog van, zie verderop in deze nieuwsbrief.
En op 2 december is het House of Bird Kwintelooijen feestelijk geopend. Een duurzame uitspanning met bezoekerscentrum bij Geosite Kwintelooijen tussen Rhenen en Veenendaal, een prachtig, zeer gevarieerd natuurgebied met nog altijd goed zichtbare structuren ten gevolge van de eerdere zandafgravingen. In het centrum is ruimte voor educatie en voorlichting; er komt in ieder geval een permanente expositie die meer over het gebied vertelt.
Verder hebben we afgelopen weken weer de nodige goede gesprekken mogen voeren, ondermeer met de dit jaar nieuw aangetreden gedeputeerde Rosan Kocken (Noord-Holland) en de 3 nieuwe leden van de 3 waterschappen in ons Strategisch Beraad: dagelijks bestuurder Bea de Buisonjé (Amstel, Gooi en Vecht), hoogheemraad Bert de Groot (Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden) en heemraad Erik den Hartog (Vallei en Veluwe).
Tot slot iedereen fijne kerstdagen gewenst en voor 2024 vrede, een goede gezondheid, meer biodiversiteit en voldoende en schoner water.
Hartelijke groeten,
Marc Hofstra
Nieuwe Partners
De onderstaande organisaties hebben onlangs een Partner- of Steunverklaring ondertekend en geeft daarmee aan dat zij achter het burgerinitiatief Geopark Heuvelrug staan en dat waar mogelijk zullen ondersteunen:
Vrienden van Fort bij Rijnauwen
Het Fort bij Rijnauwen is het grootste en groenste fort van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Dit is naast een culturele plek een natuurreservaat van belang. De flora en (avi)fauna zijn bijzonder en uniek voor de omgeving.
Fort bij Rijnauwen maakte ooit deel uit van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. De machtigste, maar ook duurste verdedigingslinie die ons land ooit gekend heeft.
Het fort is gebouwd tussen 1868 en 1871 waarna er eind 19e eeuw nog de laatste aanpassingen plaats vonden. Het fort diende om het moeilijk onder water te zetten gebied ten zuidoosten van Utrecht te verdedigen, de zogenaamde ‘Houtense Vlakte’.
Cees de Jong, voorzitter van Vrienden van Fort bij Rijnauwen en natuurgids SBB, ondertekent de verklaring, zittend voor de bomvrije kazerne Rijnauwen.
Milieucentrum Utrecht
Het is onze missie om van Utrecht een duurzame en groene stad te maken. Maar dit kunnen wij niet alleen. Wij geloven dat dit alleen mogelijk is wanneer de inwoners, initiatiefnemers en de gemeente van Utrecht samenwerken. Het Milieucentrum Utrecht vormt de schakel die deze partijen verbindt, stimuleert en ondersteunt.
Praktijkgids Water en bodem sturend
Nieuwsbericht | 09-11-2023 | 12:00
Water en bodem écht leidend laten zijn, begint met een fundamenteel andere houding en benadering van ruimtelijke ingrepen. Maar hoe doe je dat in de praktijk? Professionals in het ruimtelijk domein missen vaak nog concrete handvatten. En de verbindende schakel tussen visie en praktijk ontbreekt in veel gevallen, zo blijkt uit een inventarisatie van het College van Rijksadviseurs (CRa) van meer dan tachtig projecten over water en bodem sturend. Het CRa brengt daarom een praktijkgids uit met zes stappen om in projecten, programma’s en bij beleidsontwikkeling te werken vanuit het principe ‘water en bodem sturend’. zie verder
Kwaliteit water extra onder druk door Omgevingswet
Waterschappen en drinkwaterbedrijven vrezen dat onder de Omgevingswet het aantal vervuilende lozingen zal toenemen.
, site Binnenlands Bestuur
Drinkwaterbedrijven treffen steeds vaker stoffen aan die afkomstig zijn van lozingen.
Onder de Omgevingswet krijgen provincies en gemeenten meer vrijheid bij het opleggen van regels voor lozing van afvalwater. Bovendien verandert het principe ‘lozen is verboden, tenzij’ in ‘lozen mag, mits’. Hierdoor kan de waterkwaliteit extra onder komen te staan, volgens waterschappen en drinkwaterbedrijven. zie verder
Symposium Aardkundig erfgoed
Op dit symposium kwamen onderzoekers, (beleids-)adviseurs, ontwerpers en beheerders samen om inspirerende praktijkvoorbeelden te delen over hoe (kennis over) geomorfologie/bodem/ondergrond gebruikt wordt voor waterbeheer, natuurbeheer en gebiedsontwikkeling. Daarnaast is bekeken hoe het bredere publiek betrokken kan worden bij (het verhaal achter de) aardkunde. Dit in relatie tot archeologie, cultuurhistorie en biodiversiteit.
Aardkundig erfgoed (ook wel aardkundige waarden genoemd) omvat markante geologische, geomorfologische of bodemkundige verschijnselen die het verhaal van de vorming van ons land vertellen. Hoewel aardkundig erfgoed lang niet altijd bij iedereen bekend is, vormen aardkundige fenomenen de onderlegger van het Nederlandse cultuurlandschap. Ze dragen bij aan het unieke karakter en aan de identiteit van gebieden, maar zijn ook van belang voor de natuur en biodiversiteit. Een goede omgang met dit erfgoed is nodig om water en bodem weer sturend te maken bij gebiedsinrichting en beleidsopgaven.
De bijeenkomst is een samenwerking tussen RCE, TNO Geologische Dienst Nederland en WENR (Wageningen University en Research).
Het webinar is online terug te kijken.
Bezoekerscentrum Kwintelooyen
opening van Bezoekerscentrum House of Bird Kwintelooyen
Op Heuvelrughike met… Marc Hofstra
Vandaag ga ik op Heuvelrughike met Marc Hofstra, voorzitter van het Geopark Heuvelrug Gooi en Vecht.
Marc heeft een deel van de tweede etappe uitgekozen bij hem in de buurt. Hij denkt het gebied goed te kennen, toch weet ik hem te verrassen. We starten bij ’t Hoogt, een van de toppen die je op deze etappe van de Heuvelrughike passeert. Verrassend genoeg kent Marc wél het restaurant met die naam, maar het topje dat erachter in de bossen verscholen ligt, daar is hij nog nooit geweest. We bewaren dat hoogtepunt voor het einde van onze wandeling.
zie verder
En wat te denken van deze leuke pin?
Hagelnieuw vlonderpad
In het drukste stukje Nederland verbindt een netwerk van natuurbruggen en faunatunnels natuurgebieden met elkaar. Kwetsbare diersoorten als das en kamsalamander profiteren daarvan. Het Goois Natuurreservaat is de spin in het web.
Landschapsarchitect Derk van der Velden van het Goois Natuurreservaat (GNR) bij het nieuwe vlonderpad.
Foto: Patrick Post"Het pad staat soms onder water omdat de nieuwe waterberging van de gemeente Hilversum nog niet klaar is", legt Van der Velden uit. "Overtollig regenwater stroomt naar deze vijver, waardoor de waterstand extreem hoog is. Maar dat is een tijdelijk probleem. Als het regenwater uit de stad straks naar de nieuwe berging stroomt, staat het water hier veel lager. Dan zal het vlonderpad vast nog wel eens onderlopen, maar niet meer structureel."
Inbreng Landgoed Eyckenstein in UPLG overleg
Beste betrokkenen bij UPLG,
Heel goed dat er met het UPLG een overall document wordt opgesteld met als doel een gezond, vitaal en toekomstbestendig natuur- en watersysteem in stand te houden. Ook het uitgangspunt om landbouwers te helpen en te ondersteunen bij overstappen naar meer duurzamere vormen, met respect voor de landbouwers zelf en hun soms al generaties lang bestaande bedrijf, is een belangrijk onderdeel hiervan.
Hierbij vier praktijkvoorbeelden waar wij tegenaan gelopen zijn en vooral bedoeld zijn als voorbeelden waar anderen ook mee te maken hebben. Daarbij heb ik ook een conclusie opgenomen als verbeter indicatie voor de geconstateerde problematiek. zie verder
Ons burgerinitiatief heeft geen vaste inkomsten, elke bijdrage helpt en is zeer welkom op
NL62 RABO 0322 0867 60, t.n.v. Stichting Geopark Heuvelrug Gooi en Vecht , officieel erkend als ANBI.
Helpt u mee anderen te attenderen op de mogelijkheid zich in te schrijven voor deze Nieuwsbrief?