Geo hotspots-Eemland

bijgewerkt 16-11-2021

Eemmeer/Eemmonding (1)
hoort bij het noordelijke zeekleigebied van de provincie Utrecht. Dit gebied ligt op de overgang van stuwwalgebied (Utrechtse Heuvelrug) naar veengebied en naar dekzandgebied (Eemland).Tijdens de laatste ijstijd raakte Eemland bedekt door dekzand. In de huidige geologische periode ontstond er veen, wat later door de Zuiderzee gedeeltelijk werd weggeslagen en gedeeltelijk werd bedekt met zeeklei. Het dikste pakket zeeklei is afgezet tussen de dijken van de Eem. Het Eemmeer is ondiep met veel slik- en moerasvegetatie en riet- en oeverlandjes. Het is een belangrijk gebied voor trekvogels en wintergasten om voedsel te zoeken en te rusten. Sinds 1976 heeft het de status van natuurmonument. zie verder ...

 

Maatpolder (2)
Het gebied Maatpolder is bedekt met jonge zeeklei, het is het meest recente overblijfsel van de kustlijn van de Zuiderzee in de provincie Utrecht. Deze klei is in een recentere periode afgezet dan de oude zeeklei en wordt daarom jonge zeeklei genoemd. Deze afzettingen zijn door de Zuiderzee via de rivieren Vecht en Eem tot diep in het binnenland neergelegd. Jonge zeeklei is een laag gelegen vlakte met hoogteverschillen van hooguit 0.5 meter. De overgebleven klifjes hebben steilrandjes met maximaal 1 meter hoogte verschil. Jonge zeeklei gronden vallen onder de vaaggronden van zware klei. Vaaggronden zijn minerale gronden, het zijn over het algemeen jonge, weinig ontwikkelde gronden waarin de verschillende bodemvormende processen nog weinig invloed hebben gehad. zie verder ...

 

Stammeweg en Volkersweg (3)
Dit is een dekzandgebied in veengebied met dekzandruggen. Stammeweg en Volkersweg horen bij het noordelijke deel van het dekzandgebied van de provincie Utrecht en liggen in Noord- en Zuidpolder te Veld. Dit gebied ligt op de overgang van stuwwalgebied (Utrechtse Heuvelrug) naar veengebied en naar zeekleigebied Eemland).
Eemland is vanaf de Middeleeuwen bewoond. Vanaf de dertiende eeuw tot ver in de zeventiende eeuw is het Eemland stapsgewijs in noordelijke richting ontgonnen. Hierbij diende de Eem als ontginningsbasis waarbij de percelen vanaf de Eem, in westelijke en oostelijke richting verkaveld werden. Hierdoor ontstonden de zeer lange en smalle percelen die ook nu nog in gebruik zijn als landbouwgrond.
Op het dekzand in het noorden van de provincie Utrecht is een veenpakket gevormd. De dekzandruggen zijn hiervan gevrijwaard. De invloed van de zee is echter wel aanwezig. De ruggen zijn bedekt met een dun kleilaagje. Als gevolg van oxidatie van het veen en klink door ontwatering steken de ruggen ongeveer een halve meter boven het omringende klei- op veengebied uit. Deze dekzandruggen zijn van waardevolle aardkundige betekenis, doordat de dekzandruggen goed zichtbaar zijn in het landschap. zie verder ...