Geo hotspots-Heuvelrug Midden

bijgewerkt 21-02-2022

Amersfoort

Geopad 106-Het Bergkwartier van Amersfoort 
Geomorfologisch bijzonder doordat er twee door Scandinavisch landijs opgeschoven, overdekte en locaal door dat ijs geëgaliseerde stuwwallen bij hun begin vergroeiden tot een markant noordwest-zuidwest georiënteerd plateau met ten dele geterrasseerde flanken. zie verder ...

 

Geopad 107-Het Leusderkwartier van Amersfoort
Reeks markante (wind)zandruggen die mogelijk in de laatste ijstijd werd gevormd en later nog (enigermate) door verstuivingen zou worden verbouwd. Nimmerdor is overigens vooral landschapsarchitectonisch interessant. zie verder ...

 

Geopad 118-Het Monnikenbos e.o. bij Amersfoort
Vrijwel geheel op een stuwwalzoomterras gelegen bos- en heidegebied met een vijver en enkele opgeworpen hoge heuvels.Bij de zuidrand een lage welving behorende tot de noordflank van de stuwwal Den Dolder – Amersfoort. Aan de westrand een markant barrièreduin. In het noorden oud akkerland en een stuifklif. In de zuidwesthoek een bij een voormalige groeve gelegen grafheuvel. zie verder

De Bilt

Geopad 120a-Beerschoten
Beerschoten is zowel natuur- als cultuurhistorisch een interessant gebied. Zo is onder meer het volgende te zien: duinformaties met een zacht glooiend oppervlak, een oude beukenplantage en andere hoog opgaande houtopstanden, de ‘Goudvissenkom’ en Paviljoen Beerschoten, informatiecentrum van het Utrechts Landschap met op de bovenverdieping wisselende tentoonstellingen. zie verder ...

Leusden

Geopad 108a-Hazenwater bij Leusden
Bezuiden Amersfoort gelegen deel van een uitgestrekt vrij breed stuwwalzoomterras. Windafzettingen uit de laatste ijstijd vormen er bijna overal de ondiepe ondergrond. Het oppervlak ervan was omstreeks het eind van de laatste ijstijd plaatselijk vrij sterk geaccidenteerd. Met name die reliëfrijke delen van de windafzettingen werden in historische tijd plaatselijk verbouwd door verstuivingen. Opmerkelijk is vooral de aanwezigheid van een ongeveer zzw-nno georiënteerde reeks deels bekkenachtige laagtes. Mogelijk zijn het restanten van een overigens grotendeels door de wind opgevuld smeltwaterdal. zie verder ...

 

Geopad 108b-de Ringheuvels bij Leusden
Bezuiden Amersfoort gelegen deel van een uitgestrekt vrij breed stuwwalzoomterras. Windafzettingen uit de laatste ijstijd vormen er bijna overal de ondiepe ondergrond. Het oppervlak ervan was omstreeks het eind van de laatste ijstijd plaatselijk vrij sterk geaccidenteerd. Met name die reliëfrijke delen van de windafzettingen werden in historische tijd plaatselijk verbouwd door verstuivingen. Opmerkelijk is vooral de aanwezigheid van een ongeveer zzw-nno georiënteerde reeks deels bekkenachtige laagtes. Mogelijk zijn het restanten van een overigens grotendeels door de wind opgevuld smeltwaterdal. zie verder ...

 

Geopad 109-Het Treekerpunt e.o.
Noordelijk van de Zeisterweg gelegen reliëfrijk deel van een uitgestrekt stuwwalzoomterras. Westelijk van de Treekerweg een door steile flanken begrensde, imposante geïsoleerde zandige heuvelpartij met een bijzondere geomorfologische gesteldheid. Een soort terras secondeert de hoogste delen ervan. Het oppervlak van de heuvelpartij vertoont ook enkele ovale depressies. De bovengrond van de heuvelpartij is sterk uitgeloogd. Zuidoostelijk van de Treekerweg een eveneens sterk uitgeloogd systeem zandruggetjes. Onderlangs het meest oostelijke ruggetje ligt een ven. Bij de westrand van het gebied wordt een van de zandruggetjes gekroond door een tweetal grafheuvels. De vrij oude zandige hoogte en ruggetjes zijn mogelijk windvormingen uit de laatste ijstijd. Bij de Zeisterweg verstoven oude windafzettingen, waarvan de verlaagde delen vooral aan de noordzijde worden omgeven door een imposant stuifklif met grillige contouren. Op de door het klif gemarkeerde stuifbank een geïsoleerd rond heuveltje en een ovale kleine laagte. Aan de noordkant van het gebied de in historische tijd vrij sterk verstoven zone van de Treeker Duinen. Behalve kleine heuvels ontstonden er enkele stuifbanken, een stuiftrog en drie vrijwel in elkaars verlengde gelegen, deels bochtige duinrichels. Bij de oostrand van het gebied komen aarden walletjes voor. In de omgeving van de Doornse Weg herinneren bundels noord-zuid georiënteerde geultjes waarschijnlijk aan de verstuivingen die het vroegere verkeer over ongebaande wegen veroorzaakte. zie verder

Soest-2

Geopad 116-De Lange Duinen
Door (sub)recente verstuivingen een grotendeels reliëfrijk gebied. Het meestopvallend is een markant barrièreduin dat een plaatselijk nog stuivend gebied omarmt. Elders in een gebied met minder markante windvormingen enkele ronde heuveltjes en een paar plekken met evenwijdige ribbels. zie verder

 

Geopad 117-De Korte Duinen
Locaal nog stuivend gebied met allerlei windvormingen. Aan de noordzijde gemarkeerd door een reeks barrièreduinen, die in het westen plaatselijk wordt vergezeld door een lager dijkachtig ruggetje. In het zuiden een groep ronde heuveltjes en een stuifplateau met een zwerm kuilen. zie verder

Utrechtse Heuvelrug-1

Geopad 001-Heidestein bij Zeist
Grinderige smeltwaterwaaier met in historische tijd sterk verstoven windvormingen, locaal in de vorm van een zwerm ronde heuveltjes en dijkachtig ruggetje. Ook een diep ingegraven spreng. zie verder

 

Geopad 021-De Duinen van Hoogkanje bij Zeist
Het gebied Hoogkanje, even ten oosten van Zeist, is de zuidwestelijke uitloper van de grote staatsboswachterij Austerlitz. Het toont een grinderige smeltwaterwaaier, bedekt door in historische tijd sterk verstoven oudere windvormingen met enkele (geïsoleerde) markante heuvelpartijen. De kleine zandheuvels en ruggen zijn er weer bebost geraakt of met heide begroeid. Daarbij neemt het bos verreweg de grootste oppervlakte in. Het gebied grenst in het zuidoosten aan een bosrijke gordel die eigendom werd van de Stichting Het Utrechts Landschap.
zie verder

Geopad 053-De Duinen van Bornia bij Driebergen
Gebied waar een grindrijke smeltwaterwaaier in de laatste ijstijd bedekt raakte met zandige windafzettingen. Die werden in historische tijd vooral verder noordoostwaarts verbouwd door verstuivingen. Daarbij ontstonden enkele stuifplateaus en deels door steile flanken begrensde markante windvormingen. Enkele van de steile flanken omgeven korte kloofdalachtige laagten. zie verder

 

Geopad 054-Rijsenburgse en Driebergse Bos
Zone langs de zuidzijde van de spoorlijn Zeist – Ede, waar een grinderige smeltwaterwaaier op veel plaatsen bedekt raakte met zandige windafzettingen, die in historische tijd bijna overal onderhevig waren aan verstuivingen. Ook door de mens gecreëerd reliëf in de vorm van laagten met waterpartijen, glooiende heuvels en enkele sprengendalen. zie verder

 

Geopad 055-Driebergen-Rijsenburg
Zone smeltwater- en windafzettingen met een van nature slechts weinig geaccidenteerd oppervlak, waar de mens enkel eeuwen geleden her en der een rivierachtige waterpartij of glooiende heuvels creëerde. zie verder

 

Geopad 056-Het Mollebos bij Driebergen
Het alleruiterste noordoosten van het gebied ligt op de flank van een nnw-zzo georiënteerd stuwwalgedeelte. Elders bestaat de ondiepe ondergrond van het Mollebos voor een belangrijk deel uit smeltwaterafzettingen, die in de laatste ijstijd vooral verder naar het westen bedekt raakten met fijnzandige windzanden. De sedimenten die de wind vormde zouden de afgelopen eeuwen op de meeste plaatsen worden verbouwd door verstuivingen, die locaal nog steeds mogelijk zijn. Aan de vroegere verstuivingen herinneren her en der zelfs imposante duinformaties. Tot de jonge windvormingen behoren mogelijk ook enkele ronde heuveltjes. zie verder

 

Geopad 062-De Kaapse Bossen
Stuwwalgedeelte met enkele plateaus, terrassen en dwarslaagten. Ook vier droogdalletjes van sterk uiteenlopende lengte. Vooral in het noordoosten ronde kuilen en enkele bundels geultjes. zie verder

 

Geopad 063-De Ruiterberg en Diepwel bij Doorn
Stuwwalgedeelte met enkele plateaus, terrassen, dwarslaagten (passen) en voormalige smeltwaterdalletjes. Bovenaan markante hellinggedeelten reeksen ronde kuilen. Hier en daar ook enkele geultjes. Enkele verspreide ronde (graf)heuvels. zie verder

 

Geopad 064-Omgeving Berghuisje bij Maarn
In het westen een stuwwalgedeelte met een vrij steile oostflank. Ook een aangrenzend deel van een aangrenzend stuwwalzoomterras met een ondiepe ondergrond van grinderige smeltwater- en zandige windafzettingen die in historische tijd plaatselijk onderhevig waren aan verstuivingen. Op de stuwwal ten westen van het Berghuis een markant oud (wind)zandruggetje. Hier en daar een of meer ronde (graf)heuveltjes. zie verder

 

Geopad 065- Noordhout bij Maarn
Grotendeels een stuwwalgedeelte met enkele plateaus, terrassen en pasachtige dwarslaagten. Vooral een flauwe zuidwestelijke stuwwalglooiing raakte plaatselijk bedekt door windafzettingen, waarvan het geaccidenteerde oppervlak wordt verlevendigd door (zw-no georiënteerde) kleine heuvels en ruggen. In het oosten een stuwwalzoomterras met een ondiepe ondergrond van smeltwater en windafzettingen. Zuidelijk van het landhuis De Hoogt enkele kleine kommen en troggen. zie verder

 

Geopad 066-Het Heihuis bij Maarn en Doorn
In westelijke richtingen hellende stuwwalflank met enkele voormalige smeltwaterdalletjes.Ook enkele rijen oude (wind)zandruggetjes. Enkele rijen kommetjes. Een ervan is wnw-ozo, de andere zw-no georiënteerd. zie verder

 

Geopad 067-Stameren en Hoog Moersbergen bij Maarn en Doorn 
Stuwwalgedeelte met een breed plateau, enkele voormalige smeltwaterdalletjes en een aantal oude (wind)zandruggetjes. Diverse rijen kommetjes. Hier en daar enkele grafheuvels. zie verder

 

Geopad 068-De bossen tussen Maarn en Doorn
Stuwwalgedeelte met een plateau, terrassen en een pas. Ook enkele valleien met een voormalig smeltwaterdalletje. Kommenrijen verlevendigen sommige markante bolle stuwwalflanken. Op de zuidelijke stuwwalflanken ook enkele grafheuveltjes. zie verder

 

Geopad 069-De bossen bezuiden Maarn
Overwegend een stuwwalgedeelte met een plateau en vrij steile noordoostflank. Ook een aangrenzend deel van een stuwwalzoomterras. Vooral bovenaan de flank enkele rijen kommetjes. Verder hellingafwaarts bundels geultjes. Op het terras een aantal locaal in historische tijd verstoven oude (wind)zandruggetjes. Vooral daarop ook enkele grafheuveltjes. zie verder

 

Geopad 070-De Hoogstraat bij Leersum
Plateau en enkele terrassen, aan beide zijden geflankeerd door een vallei met een voormalig smeltwaterdalletje. Hier en daar een bolle stuwwalflank met een rij kommetjes. In het noorden een gebogen dubbele rij kommetjes, deels geflankeerd door markante ruggetjes. Daar ook enkele geultjes. Met name op de westflank een aantal (vrij grote) grafheuvels. zie verder

 

Geopad 073-Het Breeveen bij Leersum
Noordoostelijk van de imposante smeltwaterpoort bij Darthuizen gelegen deel van een uitgestrekt stuwwalzoomterras met een ondiepe vochtige laagte en hogere terreingedeelten waar oude (wind)zandruggetjes in historische tijd plaatselijk werden verbouwd door verstuivingen. In het westen ook enkele grafheuvels. zie verder

 

Geopad 074-Het Kors Paterpad e.o. bij Leersum 
Deel van het uitgestrekte stuwwalzoomterras benoorden de smalle Donderberg met oude (wind)zandruggetjes, die in historische tijd deels werden verbouwd door verstuivingen. In een vlak terreingedeelte restanten van een prehistorische raatakker. zie verder

 

Geopad 125-Natuur en recreatiegebied benoorden Maarn
Het gehele gebied ligt op het brede terras dat de langste door landijs opgeschoven stuwwal van de Utrechtse Heuvelrug scheidt van de Gelderse Vallei. Vlak onder het maaiveld bestaat het terras voornamelijk uit zandige windafzettingen, waarvan het oppervlak tegen het eind van laatste ijstijd reliëfrijker werd. In historische tijd is de geomorfologische gesteldheid van de windvormingen na grootschalige ontbossingen plaatselijk nog weer gewijzigd door verstuivingen, waaraan een tamelijk grillig reliëf herinnert. zie verder

 

Geopad 126-De Folcoldusheuvel e.o. bezuiden Maarsbergen
Grote ronde heuvel, bestaande uit opgestuwde afzettingen. Vooral interessant door zijn bijzondere vorm en ligging ten opzichte van andere stuwwalgedeelten. zie verder

 

Geopad 130-Het Leersumse Veld
Stuifzandgebied met uitblazingslaagten. Plaatselijk geaccidenteerd gebied met ten dele oude windvormingen. Vooral interessant door de aanwezigheid en ligging van een zone terreindepressies met vennen. zie verder

Woudenberg

Geopad 110a-De bossen benoorden Austerlitz-de Pyramide
Het gebied strekt zich uit een noord-zuid georiënteerd, asymmetrisch stuwwalgedeelte, waarvan de oostelijke flanken het steilst zijn. In het zuidelijk en westelijk deel van het gebied komen enkele markante grindrijke heuvels van onbekende genese voor. Het stuwwalgedeelte raakte in de laatste ijstijd grotendeels bedekt met fijnzandige windafzettingen, die de afgelopen eeuwen werden verbouwd door verstuivingen. Mogelijk ontstonden daarbij het locaal aanwezig hollebollig microreliëf en de plaatselijk aangetroffen bolle heuveltjes. Sommige heuveltjes lijken door de wind te zijn gestroomlijnd. Waar de stuwwal bezanding bespaard bleef komen her en der kleine kommen en troggen voor. zie verder ...

 

Geopad 110b-De bossen benoorden Austerlitz-Heideheuvelroute
Het gebied strekt zich uit een noord-zuid georiënteerd, asymmetrisch stuwwalgedeelte, waarvan de oostelijke flanken het steilst zijn. In het zuidelijk en westelijk deel van het gebied komen enkele markante grindrijke heuvels van onbekende genese voor. Het stuwwalgedeelte raakte in de laatste ijstijd grotendeels bedekt met fijnzandige windafzettingen, die de afgelopen eeuwen werden verbouwd door verstuivingen. Mogelijk ontstonden daarbij het locaal aanwezig hollebollig microreliëf en de plaatselijk aangetroffen bolle heuveltjes. Sommige heuveltjes lijken door de wind te zijn gestroomlijnd. Waar de stuwwal bezanding bespaard bleef komen her en der kleine kommen en troggen voor. zie verder ...

Zeist

Geopad 113-Bosch en Duin
Zoals de naam ervan al zegt ligt Bosch en Duin in een bosgebied met duinen. De ondiepe ondergrond van het gebied bestaat deels uit aaneen gegroeide waaiers grindrijke (ijs)smeltwaterafzettingen uit de tijd van de Scandinavische landijsbedekking. Die smeltwaterafzettingen raakten onder de sindsdien nog geregeld heersende koude klimaatsomstandigheden op veel plaatsen bedekt door een enkele meters dik pakket van vrijwel grindloze windzanden. Een van de nog stuivende plekken ligt in de noordwesthoek van het beschreven  gebied. zie verder ...

Geopad 120b-Het Panbos
Het Panbos is een gebied waar hier en daar (nog of weer) grindrijke smeltwaterafzettingen aan de oppervlakte liggen, maar de wind op de meeste plaatsen ook veel zand deponeerde en verstoof.
Opmerkelijk is de grilligheid van het gevormde reliëf. Dat wijst erop dat de wind nogal werd tegengewerkt door vegetatie. zie verder ...

Geopad 121-Sanatoriumbos
Dit bos ligt in het midden van een dichtbevolkte wijk van Zeist, en
maakte vroeger deel uit van Landgoed Vollenhoven, een van de eerste buitenplaatsen van de Stichtse Lustwarande. Het bos is inmiddels vrijwel geheel door bebouwing omsloten geraakt. Het is daarmee in Nederland
een van de weinige binnenstedelijke bosgebieden met (wind)duinen. zie verder ...

Geopad 122-Pavia, de Boswerf en het Zeisterbos
Het fraaie wandelpark van de voormalige buitenplaats Pavia en het bekende Zeisterbos met de glooiende heuvels, slingerende waterpartij, sprengen en zware loofhoutopstanden van het voormalige buiten Pavia en de duinen, oude dennen en intimiteit van het Zeisterbos, de daar ook gecreëerde waterpartijen, de zichtas van het Laantje zonder Eind die de aanwezigheid van uitgestrekte bossen suggereert.
zie verder ...

Geopad 123-de Breul
Het wandelpark van de voormalige buitenplaats De Breul en een niet bebouwde zone van het Kerckebosch met de glooiende heuvels, slingerende waterpartij en zware loofhoutopstanden van De Breul, de intimiteit van het Kerckebosch, het uitzicht over een onlangs uitgebreid heideterrein en de flauwbochtigheid van enkele wandelpaden.
zie verder

Geopad 124a-Wallenburg
In 1797 kon de Fransman Jean Maurice Damblé op het grondgebied van de gemeente Zeist een groot stuk heide gaan ontginnen. Damblé noemde zijn bezit Wallenberg, waarvan de huidige naam Wallenburg een verbastering is. Vanwege de beoogde ontginning van de heide werden op Wallenberg ook een boerderijtje en woonhuisje gebouwd. Het terrein bleek echter niet geschikt voor de landbouw. De schrale ondergrond van de smeltwater- en (verstoven) windafzettingen liet dat niet toe. zie verder ...

Geopad 124b-Kozakkenput
Een reliëfarm bosgebied dat vrijwel rechtstreeks naar de grote voormalige groeve Krakeling leidt. Daar werden in de tweede helft van de twintigste eeuw smeltwater- en windafzettingen afgegraven. Ook is de aardkundig interessante Kozakkenput te zien. Het is een ronde kuil die overgaat in een zuidwestwaarts ondieper wordende geul.
De kuil is bijna geheel omgeven door een deels plateauachtige rug.

Over het ontstaan van deze terreindepressie zijn verschillende theorieën. zie verder